226- rocznica uchwalenie Konstytucji 3 Maja.

             Uchwalona 3 maja 1791 roku konstytucja była pierwszą ustawą zasadniczą regulującą ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 Maja była też pierwszą w Europie i drugą na świecie, po konstytucji amerykańskiej z 1787 r. Konstytucja 3 Maja (właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja) – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny.

. Konstytucję 3 maja uchwalono niejako podstępem. Król Stanisław August Poniatowski ściągnął do stolicy wojsko, co miało być straszakiem dla posłów. Nad tekstem pracowały znamienite osobistości. Oprócz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, byli to Aleksander Linowski, Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki, Stanisław Staszic i osobisty sekretarz króla Scipione Piattoli. 25 marca 1791 roku tekst był gotowy, a ostateczną redakcję zrobił Hugo Kołłątaj.

Pierwotnie obrady Sejmu miały się rozpocząć 5 maja. Ale posłowie zaczęli zjeżdżać do Warszawy wcześniej. Obrady rozpoczęły się na Zamku Królewskim 3 maja. Zamku strzegła Gwardia Królewska i oddziały wojskowe pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego. Sam książę stał w izbie sejmowej. Jakby było mało, na widownię wpuszczono specjalnie wybranych ludzi, oczywiście popierających uchwalenie konstytucji. Hugo Kołłątaj zaś zmobilizował warszawiaków, którzy zaczęli się gromadzić wokół zamku. Na sali, w której zgromadzili się posłowie, rosło napięcie.

Konstytucję przyjęto bez czytania, ale zdecydował o tym przypadek. Poseł inflancki Michał Zabiełło wezwał do przyjęcia dokumentu. Król podniósł więc rękę na znak, że chce przemówić. I wtedy zwolennicy konstytucji zaczęli krzyczeć, że władca chce złożyć przysięgę. Stanisław August nie miał już wyjścia. Złożył przysięgę na ręce biskupa krakowskiego Feliksa Turskiego i wezwał zebranych do przejścia do kolegiaty św. Jana na nabożeństwo dziękczynne. Jeszcze tego samego dnia konstytucję przyjęto przytłaczającą większością głosów. Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy.